Από το διοικητικό στο κλινικό – ηλεκτρονικό εκσυγχρονισμό του ΕΣΥ

ΑΡΘΡΟ ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ 25-11-2010Ν. Πολύζος, Γενικός Γραμματέας ΥΥΚΑ
Ελ. Θηραίος, Γενικός Ιατρός – Σύμβουλος ΠΟΥ, Συνεργάτης Γρ. Γ. Γ. ΥΥΚΑ

Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις των επαγγελματιών υγείας, αλλά και της Διοίκησης του Συστήματος Υγείας στην Ελλάδα, είναι η προσπάθεια για τη βέλτιστη χρήση των περιορισμένων πόρων που διαθέτει η χώρα μας, ενώ ταυτόχρονα θα παρέχονται υψηλής ποιότητας και τεκμηριωμένες με βάση τις ενδείξεις καλές πρακτικές. Στις προτάσεις του Cochrane (1971) περί αξιολόγησης της ιατρικής αποτελεσματικότητας και της οικονομικής αποδοτικότητας των κλινικών παρεμβάσεων (effectiveness and efficiency), καθώς και στα ζητήματα της ποιότητας στην φροντίδα υγείας (quality of care) και κατά συνέπεια της αναγκαιότητας ελέγχου των κλινικών διαδικασιών και παρεμβάσεων που έθεσε ο Donabedian (1980-1988), βασίστηκαν διεθνώς οι αναθεωρήσεις (reforms) των συστημάτων υγείας και των ιατρικών υπηρεσιών που ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1990, εισάγοντας την έννοια της κλινικής διακυβέρνησης (clinical governance), το φάσμα δηλαδή όλων των δραστηριοτήτων που απαιτούνται για να βελτιωθεί η ποιότητα των υπηρεσιών υγείας.

Στο πλαίσιο αυτό αναπτύχθηκαν μια σειρά τεχνικών και μεθόδων, που σταδιακά εφαρμόζονται και στο Ελληνικό Σύστημα Υγείας, όπως η οικονομική αξιολόγηση (economic evaluation) και οι πολιτικές για τον έλεγχο του κόστους και τη συγκράτηση των δαπανών υγείας, ο ιατρικός και κλινικός έλεγχος (medical and clinical audit), η μέτρηση της ικανοποίησης των πολιτών/χρηστών των υπηρεσιών υγείας (patient’s satisfaction), η διαπίστευση των υπηρεσιών υγείας (health services accreditation) και κυρίως η ανάπτυξη της τεκμηριωμένης ιατρικής και φροντίδας υγείας (evidence based medicine and care), έτσι ώστε οι παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας, σε ένα περιβάλλον διεπιστημονικής συνεργασίας, να βασίζονται στα ευρήματα της τρέχουσας έρευνας και της αποτελεσματικής ενσωμάτωσης της νέας γνώσης, των καλών πρακτικών και των εξελίξεων της βιοϊατρικής τεχνολογίας στην καθημερινή κλινική πρακτική.

Η ανάπτυξη κλινικών πρωτοκόλλων, που παρέχουν προτυποποιημένες ροές σχετικά με τους διαγνωστικούς ελέγχους, τις θεραπευτικές παρεμβάσεις καθώς και για άλλα επίπεδα της κλινικής πρακτικής, έχει πολλά να προσφέρει στην κατεύθυνση αυτή μιας και θέτει τον ασθενή στο επίκεντρο της φροντίδας υγείας, εστιάζοντας στην ανάπτυξη διαδικασιών φροντίδας που λαμβάνουν υπόψη τους τις εμπειρίες και τις προτιμήσεις των ασθενών, εξασφαλίζοντας έτσι την παροχή στον ασθενή της βέλτιστης, κατά το δυνατόν, σύγχρονης και τεκμηριωμένης φροντίδας. Με τη συνεργασία του ΥΥΚΑ, του ΕΟΦ, του ΚΕΣΥ και των ιατρικών εταιρειών, έχουμε σήμερα τη δυνατότητα να προτείνουμε στην ιατρική κοινότητα οδηγίες συνταγογράφησης για τη διαχείριση των βασικών Νοσημάτων και κλινικών καταστάσεων, όπως και πρωτόκολλα (clinical pathways) συνολικής διαχείρισης ακτινοδιάγνωσης, ογκολογίας – χημειοθεραπείας και νεφρολογίας.

Παράλληλα η μέχρι σήμερα χρηματοδότηση του Ελληνικού Συστήματος Υγείας που γίνονταν στη βάση ενός περίπλοκου και αναχρονιστικού μοντέλου υποκοστολογημένης αμοιβής ανά ημέρα και αμοιβής κατά πράξη, αντικαταστάθηκε από την εφαρμογή ενός νέου συστήματος αποζημίωσης με βάση τα DRGs (Diagnosis Related Groups). Οι Ομοιογενείς Διαγνωστικές Κατηγορίες, που αναπτύχθηκαν αρχικά τη δεκαετία του 1980, αφορούν την κατάταξη των νοσηλευόμενων με βάση τις υπηρεσίες που λαμβάνουν (διάρκεια νοσηλείας – χειρουργική επέμβαση), τη διάγνωση (αρχική-τελική), τις επιπλοκές στη νοσηλεία, τις συνυπάρχουσες παθήσεις, το κόστος, την ηλικία και το φύλο και χρησιμοποιούνται σήμερα στην αποζημίωση των υπηρεσιών και την χρηματοδότηση των νοσοκομείων από ένα μεγάλο αριθμό χωρών (ενδεικτικά αναφέρουμε Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία, Δανία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία, Τουρκία, ΠΓΔΜ, Βουλγαρία, Κύπρος κ.α.).

Έτσι, από 1 Οκτωβρίου 2011 εφαρμόζεται το ελληνικό σύστημα ταξινόμησης και αποζημίωσης ασθενών με βάση τα Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλια (ΚΕΝ), που αφορούν 700 διαγνωστικές κατηγορίες (με τις αλλαγές έως 999) και με τον τρόπο αυτό θα καταβάλλονται από τον ΕΟΠΥΥ τα 2,2 δις. ευρώ έσοδα των νοσοκομείων από τα Ασφαλιστικά Ταμεία. Η ανάπτυξη των ΚΕΝ θα βοηθήσει τόσο στην ενσωμάτωση των συνταγογραφικών πρωτοκόλλων του ΕΟΦ, όσο και στην ανάπτυξη πρωτοκόλλων ανάλωσης υλικών (ΕΠΥ) και σε συνδυασμό με τις κωδικοποιήσεις των νόσων (ICD-10), των υλικών (GMDN) και των φαρμάκων (ΕΟΦ), θα οδηγήσουν στην ολοκλήρωση των πληροφοριακών συστημάτων των νοσοκομείων, με την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου και την ενσωμάτωση του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.